José Villaverde, o anarquismo humanista
José Villaverde foi (é) unha das figuras máis relevantes do movemento sindical galego, especialmente o de corte anarquista. Un home de conviccións firmes que nunca quixo negar a súa historia. Un sindicalista cuxas ideas altura moral acabáronlle por costar a vida en 1936.
día que o detiveron, José Villaverde dirixíase ao seu lugar de traballo na estación de trens da Coruña. Pero aquel non foi un día de traballo, apenas unha hora despois aparecía un grupo de homes armados preguntando el. Levárono. Cincuenta e sete días despois era asasinado preto do que hoxe é o polígono de Sabón, en Oseira. Era un día de verán, anubrado e de temperaturas suaves. O seu corpo apareceu tirado nunha cuneta.
José Villaverde Velo, nado en Santiago de Compostela a mediados de xullo de 1894, foi unha das figuras máis importantes do movemento sindical galego, especialmente o de corte máis libertario ou anarquista. Un home intelixente e dunha cultura ética que a súa familia mostra con orgullo. As súas ideas levárono primeiro ao cárcere e máis tarde lle custaron a vida. Sobre el pesaba unha sentenza da que era consciente: «Non me queren matar dun tiro, quérenme matar moralmente» chegou a recoñecelo á súa última compañeira, Palmira Outeiro. Villaverde representaba todo aquilo contra o que os golpistas do 36 se levantaran en armas, e se ben lle ofreceron a posibilidade de evitar a condena a cambio da cal colaborase co futuro réxime, Villaverde foi tallante, xamais esquecería a súa historia nin quen era.
O
por

O 24 de setembro, ao medio día, era apartado do grupo de presos co que se atopaba. Era un día de calor e o sol quentaba o patio do cárcere. Alí, un anónimo que viu marchar a Villaverde escribiu un breve poema que recupero pola forza que transmite. A forza de quen non se da por vencido a pesar das circunstancias.
¡José Villaverde Velo!
La sangre de tu martirio
y tantos martirios más
que a la conciencia del mundo
un día despertarán,
son el sangriento pavón
con que quieren gobernar
los bárbaros de este siglo,
horror de la humanidad.
Villaverde era asasinado en Oseira, no municipio de Arteixo. O seu corpo aparecía tirado nunha cuneta ao día seguinte. Matárono, mais non moralmente como el esperaba.
Fotografía de José Villaverde Velo | Fonte: Proyecto Nomes e Voces
